Bệnh hô hấp ở trẻ em: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa

Bệnh hô hấp ở trẻ em là một vấn đề sức khỏe thường gặp. Hệ thống hô hấp của trẻ nhỏ chưa hoàn thiện và cũng chưa phát triển đủ khả năng miễn dịch để chống lại các tác nhân gây bệnh. Do đó, trẻ em dễ mắc các bệnh liên quan đến đường hô hấp như cúm, viêm phổi, viêm mũi, viêm họng và viêm xoang. Cùng Med247 chúng tôi tìm hiểu về nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa đối với căn bệnh này ngay sau đây.

Bệnh về đường hô hấp là bệnh gì?

Hệ hô hấp của chúng ta bao gồm một loạt các bộ phận từ cửa mũi trước đến các phế nang trong phổi. Đường hô hấp trên bao gồm mũi, hầu, họng, xoang và thanh quản, trong khi đường hô hấp dưới bao gồm khí quản, phế quản, tiểu phế quản và phổi. Vì là cơ quan ngoài cùng tiếp xúc với không khí, đường hô hấp trên dễ bị ảnh hưởng bởi các tác nhân có hại như khói bụi, không khí lạnh, virus, vi khuẩn, nấm mốc…

Nếu không được thăm khám và điều trị đúng cách, những bệnh này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ và có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, thậm chí gây tử vong. Do đó, việc chăm sóc và bảo vệ hệ hô hấp cho trẻ cũng như bản thân là rất quan trọng.

Nắm vững thông tin về cách bảo vệ đường hô hấp, duy trì môi trường sống sạch sẽ và hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây hại là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp. Đồng thời, việc thăm khám định kỳ và điều trị bệnh đúng cách cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của hệ hô hấp.

Xem thêm: Các bệnh thường gặp ở trẻ em ba mẹ nên biết để phòng ngừa

Tại sao trẻ em thường dễ mắc các bệnh về đường hô hấp?

Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp có thể khiến trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh đường hô hấp:

• Hệ hô hấp của trẻ chưa hoàn thiện: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 12 tháng tuổi chưa có hệ hô hấp phát triển hoàn thiện. Điều này làm cho hệ hô hấp của trẻ dễ bị tổn thương. Vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh có thể dễ dàng xâm nhập và tấn công hệ hô hấp của trẻ. Ngoài ra, viêm đường hô hấp trên có thể lan xuống đường hô hấp dưới khi trẻ thở bằng miệng.
• Đặc điểm về hô hấp của trẻ: Màng phổi của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ mỏng và phổi có độ đàn hồi thấp. Do đó, phổi của trẻ yếu và dễ bị viêm. Nếu viêm phổi không được điều trị kịp thời, có thể gây ra suy hô hấp. Đường thở ngắn và tần suất hít thở nhanh của trẻ cũng làm tăng nguy cơ tiếp xúc với virus và vi khuẩn gây bệnh từ môi trường.
• Hệ miễn dịch yếu: Hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đang trong quá trình phát triển và hoàn thiện, do đó, nó còn yếu và dễ bị tác động của vi khuẩn. Hệ miễn dịch yếu làm cho trẻ dễ mắc các bệnh liên quan đến đường hô hấp.

Xem thêm: Các loại sốt ở trẻ em thường gặp và cách chăm sóc hiệu quả

Danh sách 9 căn bệnh hô hấp ở trẻ em thường gặp nhất

Dưới đây là danh sách 9 căn bệnh đường hô hấp thường gặp nhất ở trẻ em, bao gồm cả viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản và nhiều hơn nữa. Hiểu rõ về những căn bệnh này sẽ giúp bạn có những biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn cho con yêu của mình.

Cúm

Cúm là một bệnh lý do virus gây ra, và trẻ em thường có triệu chứng sốt cao kéo dài từ 5 đến 7 ngày. Bệnh thường đi kèm với đau cơ, mệt mỏi, ho và sổ mũi. Cúm có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm phổi và các hội chứng nhiễm khuẩn phụ, và trong trường hợp nghiêm trọng, cúm có thể gây tử vong. Đặc biệt, trẻ em thường có sốt cao hơn và các triệu chứng đường tiêu hóa nặng hơn so với người lớn.

Hiện chưa có loại thuốc nào có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh cúm. Tuy nhiên, vắc-xin đã được phát triển để giúp phòng ngừa một số chủng cúm phổ biến và giảm thiểu các triệu chứng nếu trẻ mắc bệnh. Bố mẹ có thể đưa trẻ đi tiêm vắc-xin ngay từ khi trẻ tròn 6 tháng tuổi. Thông thường, vắc-xin sẽ có hiệu lực sau khoảng 2 tuần kể từ khi tiêm. Bố mẹ cũng cần đảm bảo đưa trẻ đi tiêm lại hàng năm để phòng ngừa các chủng cúm mới trong mùa cúm tiếp theo.

Cảm lạnh

Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên, hay còn được gọi là bệnh cảm lạnh thông thường, là một bệnh đường hô hấp do virus gây ra. Đây là một bệnh phổ biến ở trẻ nhỏ, và hầu hết trẻ sẽ trải qua khoảng 6-8 lần cảm lạnh trong một năm, với các triệu chứng phổ biến như đau họng, sổ mũi, ho, hắt hơi, nhức đầu và đau nhức cơ thể. So với cúm, nhiễm khuẩn đường hô hấp trên ít nghiêm trọng hơn và nguy cơ dẫn đến viêm phổi thứ phát cũng thấp hơn.

Hen suyễn

Nếu bố mẹ không chú ý và không điều trị kịp thời, hen suyễn có thể làm cho bệnh tình trẻ nặng hơn. Trẻ bị hen suyễn sẽ có các triệu chứng như ho, tức ngực, nặng ngực, thở gấp, thở khò khè, thở rít hoặc khó thở… Khi tiếp xúc với bụi, phấn hoa hoặc các chất gây dị ứng, trẻ có thể gặp cơn hen suyễn.

Trẻ em mắc hen suyễn có nguy cơ cao mắc bệnh viêm phế quản và viêm phổi. Theo Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ, hen suyễn là nguyên nhân thứ ba khiến trẻ dưới 15 tuổi phải nhập viện để điều trị. Vì vậy, bố mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi có các dấu hiệu như ho nhiều, thở hổn hển, thở rít, thở khò khè hoặc bị viêm phế quản. Việc này giúp chẩn đoán chính xác và điều trị đúng cách ngay từ những giai đoạn ban đầu.

Viêm xoang

Viêm xoang, hay còn gọi là nhiễm trùng xoang, là một bệnh lý thường gặp trong hệ thống hô hấp ở trẻ. Bệnh xảy ra khi các mô bên trong xoang bị sưng hoặc viêm, gây tích tụ dịch trong các túi khí sau mắt và mũi, dẫn đến nhiễm trùng. Thường thì viêm xoang xảy ra đồng thời với bệnh cúm, nhiễm trùng đường hô hấp trên hoặc do dị ứng.

Trẻ bị viêm xoang có thể trải qua các triệu chứng như đau, tức ở vùng mặt, đặc biệt là sau mắt và mũi; cảm thấy hụt hơi, khó thở; ho, sổ mũi, có dịch chảy từ mũi xuống gây đau họng, hôi miệng và cảm giác buồn nôn… Các triệu chứng này thường kéo dài hơn so với người lớn.

Bố mẹ có thể sử dụng bình rửa mũi để làm sạch xoang và kết hợp mua thuốc không kê đơn để giảm viêm và các triệu chứng cho trẻ. Tuy nhiên, nếu viêm xoang kéo dài, có thể cần phẫu thuật để làm sạch các khu vực bị tắc nghẽn. Do đó, bố mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ, tham khảo ý kiến và hướng dẫn điều trị tốt nhất cho trường hợp của trẻ.

Viêm phế quản

Viêm phế quản là tình trạng viêm nhiễm các ống thở lớn trong phổi, thường do virus gây ra và phát triển sau khi trẻ bị cúm hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên. Triệu chứng phổ biến của viêm phế quản là trẻ ho liên tục trong khoảng 3-4 tuần, ngay cả khi cơ thể đã không còn virus gây bệnh. Ngoài ra, trẻ cũng có thể gặp các triệu chứng khác như đau ngực, sổ mũi, sốt, ớn lạnh, mệt mỏi, đau họng và thở khò khè.

Đôi khi, bố mẹ có thể nhầm lẫn viêm phế quản với hen suyễn vì cả hai có các triệu chứng tương tự. Tuy nhiên, thường mức độ nguy hiểm cũng như cách điều trị cho mỗi bệnh là khác nhau. Vì vậy, quan trọng là đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức để được thăm khám các triệu chứng, chẩn đoán đúng bệnh đồng thời tìm kiếm được phương pháp điều trị hiệu quả.

Viêm thanh quản, khí quản

Viêm thanh khí phế quản (Croup) là một bệnh thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là trong độ tuổi từ 3 tháng đến 5 tuổi. Bệnh này là do virus gây ra, khiến thanh quản và khí quản sưng tấy, gây cản trở cho không khí đi vào phổi một cách trơn tru. Kết quả là trẻ em mắc bệnh này thường phát ra tiếng rít khi hít thở sâu và giọng nói của họ trở nên khàn hơn bình thường.

Viêm họng

Viêm họng do liên cầu khuẩn là một bệnh thông thường trong hệ thống hô hấp của trẻ em. Thống kê cho thấy rằng, 3 trẻ em trong 10 trẻ bị đau họng mắc phải viêm họng do liên cầu khuẩn, trong khi tỷ lệ này chỉ là 1/10 ở người lớn.
Viêm họng do liên cầu khuẩn cần được chẩn đoán và điều trị càng sớm càng tốt.

Vì bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như sốt thấp khớp – một bệnh ảnh hưởng đến tim, hệ thần kinh, khớp và da; bệnh viêm cơ tim; và bệnh thận. Vì vậy, quan trọng là bố mẹ đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức để được thăm khám và nhận hướng dẫn điều trị thích hợp.

Viêm phổi

Viêm phổi là một tình trạng nhiễm trùng xảy ra bên trong phổi, do virus hoặc vi khuẩn như phế cầu khuẩn gây ra. Chúng có thể bắt kịp trong cơ thể và sinh sôi nảy nở, tạo thành một ổ nhiễm trùng. Bệnh thường phát triển khi trẻ đang mắc cảm lạnh hoặc ho. Trong thời gian này, dịch nhầy được tiết ra trong phổi trở thành một nguồn dinh dưỡng dồi dào. Sau vài ngày, virus và vi khuẩn sẽ phát triển nhanh chóng, tạo thành túi phế nang chứa mủ và chất nhầy nhiễm trùng.

Viêm phổi là một bệnh lý hô hấp nghiêm trọng, có thể gây tỷ lệ tử vong cao đối với trẻ nhỏ dưới 5 tuổi nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Do đó, khi trẻ có các triệu chứng như ho từ nhẹ đến nặng, ho nặng tiếng, thở nhanh, thở gắng sức, đau ngực, nôn mửa, buồn nôn, hoặc môi tái màu tím, bố mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức để có can thiệp điều trị kịp thời.

Suy hô hấp cấp

Suy hô hấp cấp là một rối loạn chức năng hô hấp, gây thiếu oxy và có thể gây tăng CO2 trong máu. Nguyên nhân bao gồm các bệnh lý ở đường hô hấp, tổn thương phổi và các vấn đề liên quan đến não, thần kinh và cơ bắp. Trẻ em bị suy hô hấp cấp thường có khó thở, tiếng thở rên rỉ, thở khò khè, thậm chí có thể ngừng thở; nhịp tim tăng, áp lực máu ban đầu tăng rồi giảm, và có thể gặp tình trạng ngừng tim.

Điều trị suy hô hấp cấp ở trẻ em bao gồm đảm bảo đường thông khí để cung cấp oxy và loại bỏ CO2 trong máu, điều trị nguyên nhân gốc và đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho trẻ, cũng như tăng cường hoạt động của hệ thống vận chuyển oxy, sửa chữa tổn thương và phục hồi chức năng hệ hô hấp. Quá trình này cần được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa có chuyên môn cao. Do đó, khi phát hiện dấu hiệu bất thường, bố mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Xem thêm: [Cảnh báo] Những dấu hiệu bất thường ở trẻ sơ sinh – Med247

Dấu hiệu cho thấy trẻ đang mắc các bệnh về đường hô hấp

Trẻ em có thể bị sốt từ nhẹ đến nặng, đi kèm với các triệu chứng như:

• Ho, có thể là ho khan, ho có đờm, ho từng cơn hoặc ho liên tục.
• Quấy khóc, đau đầu, sổ mũi.
• Rối loạn tiêu hóa: buồn nôn, đau bụng, chướng bụng, mất ng appetite, tiêu chảy.
• Nhịp tim tăng nhanh, khó thở.
• Môi và các chi tiết khác có thể bị tím tái.
• Trẻ em có thể ngủ nhiều, mệt mỏi.

Phụ huynh nên chú ý đến những dấu hiệu này. Khi thấy con có triệu chứng sốt cao, ho nhiều, thở nhanh, thở rít, mất ngon miệng, hoặc có biểu hiện quấy khóc, cần đưa con tới bệnh viện chuyên khoa nhi ngay lập tức để thăm khám và điều trị kịp thời. Các bệnh hô hấp ở trẻ em, đặc biệt khi trở nên nghiêm trọng, có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ và thậm chí dẫn đến tử vong.

Xem thêm: Viêm tai giữa ở trẻ em: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị

Chia sẻ kinh nghiệm phòng bệnh hô hấp hiệu quả ở trẻ em

Trẻ em, đặc biệt là những trẻ nhỏ, thường dễ bị tác nhân gây bệnh tấn công và mắc các bệnh, đặc biệt là các bệnh về đường hô hấp. Hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện để bảo vệ cơ thể khỏi các vi rút, vi khuẩn và tác nhân gây bệnh khác. Dưới đây là một số giải pháp để phòng bệnh hiệu quả và bảo vệ sức khỏe cho bé.

Giữ ấm đường thở cho bé

Đảm bảo giữ ấm cho đường hô hấp của bé là rất quan trọng để hệ thống hô hấp khỏe mạnh, đặc biệt là trong mùa đông. Các biện pháp bao gồm mặc ấm, giữ ấm cổ họng và đeo khẩu trang khi ra ngoài.

Vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ

Bệnh hô hấp ở trẻ em chủ yếu do vi rút và vi khuẩn lây truyền. Chúng có thể truyền qua nước bọt hoặc dịch tiết từ mũi trong quá trình tiếp xúc, chẳng hạn như nắm tay hoặc chạm vào các bề mặt chung. Để phòng ngừa bệnh, phụ huynh cần chú trọng vệ sinh cá nhân cho trẻ, bằng cách giữ bé sạch sẽ và rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn trước và sau ăn, khi đi vệ sinh, sau khi hắt hơi hoặc tiếp xúc với người bị cảm.

Sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh mũi và họng hàng ngày cũng là biện pháp phòng ngừa bệnh hô hấp. Đồng thời, duy trì môi trường sống thoáng mát, sạch sẽ và vệ sinh các đồ vật tiếp xúc thường xuyên như cửa, ban công, tay vịn cầu thang cũng giúp đảm bảo sức khỏe của trẻ.

Ăn uống dinh dưỡng, đa dạng

Việc cung cấp cho trẻ một chế độ ăn uống đa dạng và giàu dinh dưỡng sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh hô hấp. Bố mẹ nên đảm bảo rằng trẻ được ăn đủ các loại thực phẩm, bao gồm rau xanh, trái cây, các nguồn protein và các loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất.

Tập luyện thể thao và nghỉ ngơi đầy đủ

Khuyến khích trẻ em tham gia các hoạt động thể thao đều đặn để nâng cao sức khỏe và phòng ngừa bệnh hô hấp. Đạp xe, đi bộ và các hoạt động thể chất khác giúp tăng cường thể lực và cải thiện sức khỏe, giúp trẻ có sức đề kháng tốt hơn trong việc chống lại bệnh tật.

Đối với trẻ nhỏ, giấc ngủ đủ và đúng giờ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và hỗ trợ học tập. Xây dựng thói quen ăn và ngủ đúng giờ cho bé giúp cung cấp đủ năng lượng và nâng cao chất lượng giấc ngủ hàng ngày của trẻ, đảm bảo sự phát triển toàn diện và tăng cường hệ miễn dịch để chống lại các bệnh hô hấp

Tiêm vắc xin phòng bệnh hô hấp

Tiêm vắc xin là một biện pháp quan trọng để phòng ngừa các bệnh hô hấp nguy hiểm. Bố mẹ cần tuân thủ chương trình tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch để bảo vệ trẻ khỏi các bệnh như cúm, viêm phổi và bạch hầu.

Những giải pháp trên đều giúp bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ mắc các bệnh hô hấp cho trẻ nhỏ. Tuy nhiên, nếu trẻ có bất kỳ triệu chứng bất thường nào hoặc bị bệnh kéo dài, nên đưa trẻ đến bác sĩ để bé được kiểm tra và điều trị sao cho kịp thời.

Xem thêm: Viêm phế quản ở trẻ em: Triệu chứng, kinh nghiệm điều trị

Khám và điều trị bệnh đường hô hấp tại hệ thống phòng khám Med247

Bạn đang lo lắng về sức khỏe đường hô hấp của trẻ em? Hãy để Med247 – hệ thống Phòng khám Bác sĩ Gia đình 4.0 chăm sóc và điều trị cho bé yêu của bạn. Với sự hiểu biết sâu sắc về các bệnh lý đường hô hấp ở trẻ em, chúng tôi cam kết cung cấp dịch vụ khám và điều trị tối ưu nhằm đảm bảo sức khỏe và sự phát triển bình thường cho các bé.

Đội ngũ bác sĩ chuyên gia của chúng tôi có kinh nghiệm và kiến thức sâu về các bệnh hô hấp phổ biến như viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản, và viêm phổi. Chúng tôi sử dụng phương pháp chẩn đoán và điều trị tiên tiến nhất để đảm bảo chính xác và hiệu quả.

Đồng thời, chúng tôi hiểu rằng việc chăm sóc trẻ em đòi hỏi sự nhạy bén và nhẫn nại. Vì vậy, việc tạo môi trường thân thiện và an lành, giúp bé yêu của bạn cảm thấy thoải mái và tự tin trong quá trình khám và điều trị là đặc biệt quan trọng.

Hệ thống phòng khám Med247 cũng hỗ trợ bạn với dịch vụ tư vấn trực tuyến 24/7. Bạn có thể trò chuyện với các bác sĩ chuyên gia của chúng tôi để nhận được sự tư vấn và giải đáp các thắc mắc về sức khỏe của trẻ. Chúng tôi sẽ đưa ra những lời khuyên chính xác và phương pháp điều trị phù hợp để giúp bé yêu của bạn vượt qua bất kỳ vấn đề đường hô hấp nào.

Xem thêm: Dấu hiệu trẻ bị viêm phổi: Cách nhận biết, điều trị kịp thời

Thông tin liên hệ

Med247 – Phòng khám Bác sĩ Gia đình 4.0 là một mạng lưới các phòng khám y tế gia đình đa địa điểm tại Hà Nội. Liên hệ chúng tôi để được tư vấn cụ thể hơn về các căn bệnh liên quan đến đường hô hấp ở trẻ.

Med247 – Phòng khám Bác sĩ Gia đình 4.0

• Địa chỉ:

+ CS1: Số 9 Thanh Nhàn, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội
+ CS2: Nhà D5 Dreamland Tây Hồ, 107 Xuân La, Quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội
+ CS3: Mộc Lan 6-28 Vinhomes Greenbay, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
+ CS4: Tầng 1, Chung cư Bộ Quốc Phòng, 16B Nguyễn Thái Học, Quận Hà Đông, Hà Nội

• Hotline: 1900.636.115
• Website: https://med247.vn/

Tổng kết lại qua những chia sẻ từ Med247, bệnh hô hấp ở trẻ em là một vấn đề phổ biến và nguy hiểm cho sức khỏe. Nguyên nhân của bệnh có thể liên quan đến vi rút, vi khuẩn và yếu tố môi trường. Để phòng ngừa bệnh hô hấp, phụ huynh cần chú trọng đến việc cung cấp dinh dưỡng, tập luyện thể thao và tuân thủ tiêm vắc xin phòng bệnh. Đồng thời, giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ cũng đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ sức khỏe của trẻ em.

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Phạm Thị Ngọc Mai – Chuyên khoa nhi đang công tác tại bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

Xem thêm các bài viết:

• Trẻ tự kỷ: Dấu hiệu nhận biết và cách phòng tránh kịp thời
• Mách ba mẹ cách dạy trẻ chậm nói đơn giản, hiệu quả tại nhà
• Trẻ chậm nói: Dấu hiệu, nguyên nhân và biện pháp chăm sóc